Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan và ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (Wang Yi), trong hai ngày 26 và 27/01/2024, đã có 12 giờ đối thoại về hàng loạt vấn đề gai góc trong quan hệ song phương, như cuộc xâm lăng Ukraina của Nga, Biển Đông, tình hình an ninh ở Hồng Hải hay Miến Điện. Căng thẳng hai bờ eo biển Đài Loan và nguy cơ bùng đột xung đột trên bán đảo Triều Tiên dường như là các chủ đề nổi bật hơn cả. Cuộc đối thoại diễn ra tại Bangkok, thủ đô Thái Lan.
Đăng ngày: 28/01/2024
Theo AFP, cuộc đối thoại lần thứ ba giữa cố vấn an ninh quốc gia Mỹ với lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc trong vòng một năm được cả hai bên đánh giá là ‘‘thẳng thắn’’ và ‘‘thực chất’’. Sau cuộc đối thoại, bộ Ngoại Giao Trung Quốc ra thông báo cho biết ‘‘các trao đổi về các vấn đề chiến lược diễn ra thực chất, thẳng thắn và có ý nghĩa’’. Về phần mình, Nhà Trắng khẳng định cuộc hội kiến nói trên ‘‘nằm trong khuôn khổ các nỗ lực nhằm duy trì các kênh liên lạc mở, nhằm quản lý một cách có trách nhiệm các cạnh tranh’’ giữa hai đại cường, và Mỹ -Trung ‘‘đang cạnh tranh nhưng cả hai nước cần ngăn chặn việc chuyển sang xung đột hoặc đối đầu’’.
Theo giới quan sát, Hoa Kỳ và Trung Quốc mong muốn tiếp tục xu thế đối thoại, được mở ra từ đầu năm ngoái, và được lãnh đạo hai bên nhất trí trong cuộc gặp hồi tháng 9 tại California. Ngay sau cuộc đối thoại, Washington cho biết ‘‘vào mùa xuân tới’’, lãnh đạo hai nước có thể sẽ có một cuộc điện đàm.
Cuộc đối thoại giữa cố vấn an ninh quốc gia Mỹ và ngoại trưởng Trung Quốc tại Thái Lan cho phép hai bên trực tiếp bày tỏ các bất đồng, và tìm kiếm các khả năng hợp tác. Về phía Bắc Kinh, ‘‘thách thức lớn nhất’’ trong quan hệ với Hoa Kỳ là ‘‘phong trào đòi độc lập tại Đài Loan’’, điều đã được ngoại trưởng Vương Nghị nhấn mạnh, theo thông báo của bộ Ngoại Giao Trung Quốc. Bắc Kinh kêu gọi phía Mỹ ‘‘thực thi các cam kết không ủng hộ Đài Loan độc lập và ủng hộ việc tái thống nhất hòa bình với Trung Quốc’’.
Về vấn đề Đài Loan, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ nhấn mạnh ‘‘tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định hai bờ eo biển’’, và cam kết thực thi ‘‘chính sách Một nước Trung Hoa, được định hướng bởi Đạo luật Quan hệ Đài Loan của Mỹ, Ba thông cáo Mỹ – Trung và Sáu bảo đảm cho Đài Loan, phản đối thay đổi nguyên trạng, không ủng hộ Đài Loan độc lập, và giải quyết các khác biệt giữa hai bờ eo biển một cách hòa bình’’. Ngay sau cuộc đối thoại cấp cao Mỹ – Trung, theo báo chí Đài Loan, chính quyền Đài Bắc đã gửi lời cảm ơn Washington ủng hộ việc ‘‘duy trì nguyên trạng’’, đồng thời nhấn mạnh Đài Loan trên thực tế đã là ‘‘một quốc gia độc lập’’, ‘‘một nền dân chủ trưởng thành’’, và cuộc bầu cử Đài Loan vừa qua đã ‘‘được sự ủng hộ, chúc mừng từ hơn 100 nước trên thế giới’’.
Về tình hình bán đảo Triều Tiên, theo hãng tin Hàn Quốc Yonhap, ông Jack Sullivan đã bày tỏ ‘‘mối quan ngại sâu sắc’’ của Washington về các vụ thử vũ khí mới đây của Bình Nhưỡng, và ‘‘quan hệ ngày càng mật thiết giữa Nga và Bắc Triều Tiên’’. Theo Washington, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ đã ‘‘trực tiếp nêu các lo ngại với Trung Quốc, do ảnh hưởng của Bắc Kinh đối với Bình Nhưỡng, và hy vọng sẽ có những cuộc thảo luận sâu hơn về chủ đề này’’. Phía Mỹ hy vọng sẽ có các trao đổi với thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Tôn Vệ Đông (Sun Wei-dong) , người vừa có chuyến công du Bình Nhưỡng trong tuần này.
